Duurzaam slootkantbeheer najaarsmaai

Loonbedrijf Van Dun uit de Noordoostpolder heeft maandagmiddag 30 oktober de najaars maaibeurt van de sloottaluds uitgevoerd. Enkele weken terug is al een deel van de slootkanten gemaaid met de zogenaamde maai-hark combinatie. Het overige deel is nu gemaaid met de maai-zuig combinatie.


Voor het derde jaar op rij doe ik mee aan duurzaam slootbeheer via Boerennatuur Flevoland. De eerste 2 jaren was het een project waar o.a. Waterschap Zuiderzeeland in meededen. Nu valt het project onder het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer. Er word van daaruit een vergoeding betaalt. Zo word het grootste deel van de gemaakte kosten van het beheer gedekt.

Bij veel taluds van sloten is de praktijk dat deze 2 tot 6 keer per jaar worden geklepeld en het maaisel in het talud achter blijft. Er blijft dan een viltige laag op het talud achter waar nutriënten uit spoelen en onkruid volop kans krijgt, dat kan anders.

Bij het beheerpakket Duurzaam slootbeheer verschralen we de taluds van sloten door te maaien en het maaisel af te voeren. De massa aan organisch materiaal verminderd en het talud wordt stabieler. Er ontstaat een grotere variëteit aan vegetatie. Met verschillende soorten en bloei door het hele groeiseizoen wordt de biodiversiteit flink verbeterd. Bermen en sloten vormen zo een lint door het landschap en zijn voor insecten een verbindingszone waar voedsel te vinden is
Door het maaien en afvoeren gaat ook de waterkwaliteit in de sloot zelf omhoog, omdat de uitspoeling vermindert.
Het organisch materiaal wordt vervolgens terug in de kringloop gebracht, bijvoorbeeld door het in te zetten als bodemverbetering. Zo mogelijk na compostering in de omgeving. (bron; https://flevolandsagrarischcollectief.nl/projecten/duurzaam-slootbeheer/)

Er zijn 2 methoden om te maaien. Met de maai-zuig combinatie en met de maai-hark combinatie.

31 mei is een deel van het talud aan de overkant van het kavelpad gemaaid. Dit is gedaan met de maai-zuig combinatie van loonbedrijf Van Dun. Het talud wordt gemaaid en het maaisel wordt meteen opgezogen en in een container gedaan. Nadeel van dit systeem dat veel insecten mee opgezogen worden. Waarom wel maaien met dit systeem? Aan de andere kant van de sloot ligt een akkerrand. Met de maai-hark combinatie moet je daar enkele malen over heen rijden. Deze akkerrand wil ik graag sparen.


Een week later zijn de overige taluds langs ons bedrijf gemaaid. Ditmaal met de maai-hark combinatie van loonbedrijf Van Dun. Deze combinatie maait het talud en legt het gras neer. Daarna wordt het gras geharkt en met een opraapwagen opgeladen. Met dit systeem houden we de insecten meer in het talud en worden deze niet mee opgezogen zoals met de maai zuig combinatie.

31 mei 2023; slootkantbeheer


Bij beide systemen wordt het maaisel bij elkaar gestort en kan ik het omzetten.


De hoop met maaisel wordt flink warm. Met een thermometer meten we wel een temperatuur van tot 60- 70 graden. Belangrijk om de nog aanwezige onkruidzaden in het maaisel te vernietigen.

31 mei 2023; slootkantbeheer

Om de paar weken gooi ik het maaisel met de heftruck en schepbak om.
De bedoeling is als het maaisel goed omgezet is dit terug te brengen naar het land als voedsel met veel organische stof voor de bodem.

 

 

Ontvangst champost

Van Herwijnen uit Zaltbommel heeft eind oktober 4 vrachten champost geleverd. De champost is op de verharding bij de windturbines gestort.

Champost is het eindproduct van de teelt van champignons. Op dit eindproduct worden de champignons gekweekt. Als de champignons geoogst zijn blijft dus het eindprodukt champost over.
In champost zit o.a. paardenmest, kuikenmest, stro, kalk, veen en schuimaarde verwerkt. Deze grondstoffen zijn 12 weken in bewerking geweest, waardoor het een mooi homogeen product is geworden.  De champost is goed voor onze bodem. Door aanvoer van veel organische stof en mineralen houden we onze bodem in topconditie.

30 oktober 2023; ontvangst Champost

De bedoeling is dat de champost dit jaar nog over de akker wordt gestrooid. Dit zou moeten gebeuren op het perceel waar in 2024 de uien komen te groeien. Helaas is het nu nog steeds te nat om met een mestverspreider over het land te rijden. Het is nu wachten op drogere tijden om dit te doen.

Aardappels rooien bij colllega’s

Nadat we in het weekend van 7 en 8 oktober onze aardappels eruit hebben gerooid, zijn we maandag 9 oktober meteen verder gegaan met het rooien van de aardappels bij mijn collega. In onze samenwerking, die ik heb met 2 collega akkerbouwers hier aan de Elandweg, hebben we in totaal ca. 30 ha te rooien aardappels.
Deze collega heeft ca. 10 ha Innovator fritesaardappelen. Net als bij ons verliep ook hier het rooien van de aardappels onder perfecte omstandigheden. Woensdagochtend rond 10 uur hadden we hier de aardappels eruit. Mooi op tijd, want er werd regen voorspeld. Helaas moesten we nog wel even wachten met het rooien van de 12 ha aardappels van mijn andere collega.


Door de ca. 45 mm regen die er is gevallen van 10 t/m 15 oktober is het inmiddels erg nat geworden. De weersverwachting leek eerst heel goed te worden. Droge, wel koudere dagen met een oostenwind. Genoeg tijd om de laatste 12 ha Innovator fritesaardappelen bij mijn 2e collega te rooien. Helaas de weersvoorspelling, dit jaar al heel erg onbetrouwbaar, sloeg helemaal om. Alleen maandag, dinsdag en woensdag (16 t/m 18 oktober) waren nog dagen dat het droog was. De maandag was de grond nog niet bekwaam om te rooien. De dinsdag en de woensdag bleven dus nog over. Met ons 2 rijige rooier hadden we het idee dat we de 12 ha er niet in 2 dagen uit zouden krijgen.
Een collega akkerbouwer in de buurt die net had geïnvesteerd in een grote 4 rijige Grimme bunkerrooier had nog wel een gaatje vrij om onze laatste 12 ha te rooien. Plan B werd snel in werking gezet. Dinsdag 17 oktober zijn we begonnen en woensdag 18 oktober hadden we de aardappels er tegen de middag uit.

18 oktober 2023; aardappels rooien bij collega's

Achteraf een goeie beslissing want inmiddels is het weer helemaal omgeslagen en hebben we inmiddels al meer dan 30 mm regen gehad en de vooruitzichten zijn tot begin november nog erg slecht.

 

 

Aardappels rooien

De aardappels zijn eruit. Zaterdagochtend 7 oktober zijn we begonnen aan de ca. 8,5 ha fritesaardappelen. Het rooien verliep dit jaar voorspoedig. Er kwam weinig grond mee, waardoor we met een rooisnelheid van tussen de 4 en 5 km/uur de aardappels konden rooien. Door het droge voorjaar was de knolzetting niet hoog, waardoor de aardappels flink aan de maat zijn. Voor de fritesbakkers geen probleem. Wel vinden we iets meer rooibeschadiging. Niet helemaal te voorkomen met zulke lange grove aardappels.
Zondagmiddag rond 16.00 uur waren de aardappels eruit.

Samen met twee collega akkerbouwers uit de buurt zetten we de aardappeloogst rond. Zij helpen mij met de oogst en ik help hun met de oogst.We hebben samen in de loop der jaren geïnvesteerd in de aardappelrooimachine en de machines (stortbak, transportbanden) die nodig zijn om de aardappels de bewaring in te krijgen.

De aardappels worden gerooid met een Grimme GT 1700 aardappelrooier die 2 ruggen aardappels rooit. Voorop de trekker zit een Grimme loofklapper die het loof al zoveel mogelijk afklapt. De aardappelrooier zeeft zoveel mogelijk grond en loof eruit, voordat de aardappel in de kiepwagen terechtkomt. De kiepwagen neemt de aardappels mee naar het erf.

Op het erf worden de aardappels in een stortbak gekiept. De stortbak haalt er nog grond en hele kleine aardappeltjes uit.Via transportbanden gaan de aardappels netjes de bewaring in. Dat laatste gebeurt met behulp van een hallenvuller. Deze kan van links naar rechts zwenken, in- en uitschuiven en van omhoog en naar beneden gaan, zodat de aardappels op de goeie plek komen te liggen.

De aardappels telen we voor APF Eriva uit Dronten. Een deel van de aardappels telen we dit jaar op contract via APF Eriva voor Lamb Weston. Het andere deel zit in een pool. De planning is dat de aardappels tot april worden bewaard in onze bewaring.


De trekker en wagensporen ontstaan tijdens het rooien van de aardappels worden meteen losgetrokken met de zogenaamde woelpoot. Zo kan er later dit jaar in dit perceel de wintertarwe gezaaid worden.

7 en 8 oktober 2023; aardappel oogst

 

3e proefrooiing aardappelen, ras is Innovator

6 oktober, is de derde en laatste proefrooiing van dit jaar uit de aardappelen gehaald. Op 2 verschillende plekken in het perceel heb ik 2 maal 3 meter aardappelrug gerooid. Dit heb ik gedaan volgens de proefrooi methode van de VTA. Er is rekening gehouden met een aftrek % van 15 %. Dat is voor o.a. verliezen tijdens het rooien. Om een goede vergelijking te maken met de andere jaren is dit percentage ook in 2023 zou gehanteerd.

VTA staat voor Verenigde Telers Akkerbouw en is een vereniging van, door en voor akkerbouwers. Zij wil haar leden zo breed mogelijk informeren op het gebied van agrarische markten. Het is een non-profit organisatie. De VTA-leden vertegenwoordigen 40% van het Nederlandse consumptieaardappelareaal en eveneens een aanzienlijk deel van het uien- en knolselderijareaal. VTA voorziet telers van markt- en prijsinformatie voor 5 verschillende gewassen: consumptieaardappelen, uien, knolselderij, wortelen en graan (bron: VTA).
Zelf ben ik ook lid van deze vereniging. Deze zomer organiseert VTA proefrooiingen van o.a. aardappelen en uien onder de leden. De proefrooiing doet de teler zelf. Nu ga ik zelf elke week het groeiverloop bijhouden van onze aardappelen.

Het ras wat ik dit jaar teel is Innovator. Dit aardappelras is heel erg geschikt voor het maken van friet. Er word 8,5 ha geteeld in 2023.
De wekelijkse groei van de aardappelen is te zien op de gewasgroei pagina hier.

Dit jaar zijn de aardappels pas begin mei gepoot. De eerste week na het poten hebben we nog wel wat regen gehad, maar na 16 mei is het een hele tijd droog gebleven. Eind juni heb ik de aardappels  beregend, omdat er op dat moment nog maar weinig loof op het gewas stond.
Per plant zitten er maar weinig knollen aan. 3-4 knollen per plant. Soms nog wel meer, maar daar houd het ook wel mee op.  Dat verklaard het totale lage aantallen knollen in de proefrooiing. Dat is nog nooit zo laag geweest als in dit bijzondere jaar.
Inmiddels is al 95 % van de knollen boven de 50 mm. Dat is erg hoog. Dat komt uiteraard doordat er erg weinig knollen onder 1 aardappelplant zitten. De laatste 4 weken viel de nagroei tegen. We zitten nu net wel op de 50 ton/ha.
De loofdoding is 2,5 week geleden uitgevoerd. Binnenkort worden de aardappelen gerooid.

6 oktober 2023; derde proefrooiing aardappelen


Het onderwatergewicht heb ook laten bepalen. Deze zit nu op 363 gram. Precies goed. Hoe het onderwatergewicht bepaalt wordt is hier te lezen.


Hieronder in de tabel de proefrooiing van vandaag en van de overige jaren.

6 oktober 2023; derde proefrooiing aardappelen

 

14 augustus 2020; 1e proefrooiing aardappelen

 

Peterselie oogst 4e snede

5 oktober in de ochtend is loonbedrijf Koster begonnen met het maaien van de vierde en laatste snede peterselie op ons akkerbouwbedrijf. De peterselie was qua stand eigenlijk nog niet toe aan een maaibeurt. Helaas krijgt de bladschimmel meeldauw rond dit tijdstip van het jaar veel kans om te gedijen in het gewas. Deze schimmel gedijd goed bij lange dauwnatte nachten. Het gewas droogt dan niet goed meer op en dan krijgt deze schimmel een kans om het blad te infecteren.

5 oktober 2023; peterselie oogst,4e snede

Meeldauw zichtbaar op het blad.

Op dit moment zijn er ook geen goede gewasbeschermingsmiddelen meer om hier iets aan te doen.
Om de peterselie niet zieker laten worden, wordt de peterselie eerder gemaaid.
Dit is meteen de laatste maaibeurt. Eind oktober gaat de fabriek van VNKherbs over op andere kruiden. Al met al heef, op de laatste snede na, de peterselie het financieel heel goed gedaan.


De peterselie wordt met een Ploeger oogstmachine gemaaid. De oogstmachine heeft een bek met klepelas die de peterselie egaal afmaait. Deze opname bek is ca. 6,5 meter breed. De machine rijdt op rupsen om de bodem zoveel mogelijk te sparen. De peterselie wordt opgevangen in een container. De container wordt op de kopakker gelost. Via rtk-gps besturing wordt de maximale werkbreedte van 6,5 meter benut en zo min mogelijk sporen in het land gereden. Dit is cruciaal voor de hergroei van het gewas. De peterselie gaat naar VNK herbs te Biddinghuizen. Daar word de peterselie gedroogd om later verkocht te worden.

Oogst verse soja (Dutchedamame)

Woensdagavond 20 september zijn de sojabonen geoogst. De sojabonen, dutchedamame, worden geoogst door Van Rijsingen. De machines van Van Rijsingen zijn het meest geschikt om de boontjes netjes uit de peulen te krijgen.
Dutch Edamame is een initiatief van een groep Flevolandse telers in samenwerking met Green Organics. De kennis en ervaring van Green Organics vormt samen met de expertise van de telers een sterk team om de teelt van Nederlandse sojaboontjes op de kaart te zetten. Meer info zie hier Dutchedamame .

Edamame is de benaming voor groen geoogste soja, bestemd voor menselijke consumptie.

De peulvrucht haalt zelf stikstof uit de lucht om te groeien en verrijkt tegelijk de bodem. Duurzaam, praktisch en passend binnen de kringloopambities die Nederland heeft.
De sojaboontjes gaan naar Maasoever in Waspik waar ze ingevroren worden.

De groei van de soja boontjes afgelopen jaar is hier te zien.

Suikerbieten laden

Woensdag 20 september zijn de suikerbieten geladen. Ze hebben door de vroege oogst en het warme weer wel lang op de hoop gelegen. De suikerbietencampagne start dit jaar pas 19 september. Dit heeft wel heel veel suiker gekost. Tijdens het rooien was het suiker % volgens SESVanderHave rond de 15,5 %. Bij afleveren 14,4 %. Heel erg laag. De opbrengst zal rond de 55 ton/ha liggen.
Deze opbrengst valt ook erg tegen. Maar ja de suikerbieten zijn ook pas 19 mei gezaaid.
Omdat het perceel bijna volledig wordt benut door het proefveld van SESVanderHave wordt de opbrengst derving uiteraard vergoed.

 

Woelen suikerbieten perceel

Het geoogste perceel suikerbieten is vrijdag 15 september losgetrokken met de Evers Holsteiner woeler. Met de woeler trekken we de sporen die de suikerbietenrooier heeft getrokken los.

Peterselie oogst 3e snede

7 en 8 september augustus is loonbedrijf Koster begonnen met het maaien van de derde snede peterselie op ons akkerbouwbedrijf. Ook deze maal ideale oogstomstandigheden.

De peterselie wordt met een Ploeger oogstmachine gemaaid. De oogstmachine heeft een bek met klepelas die de peterselie egaal afmaait. Deze opname bek is ca. 6,5 meter breed. De machine rijdt op rupsen om de bodem zoveel mogelijk te sparen. De peterselie wordt opgevangen in een container. De container wordt op de kopakker gelost. Via rtk-gps besturing wordt de maximale werkbreedte van 6,5 meter benut en zo min mogelijk sporen in het land gereden. Dit is cruciaal voor de hergroei van het gewas. De peterselie gaat naar VNK herbs te Biddinghuizen. Daar word de peterselie gedroogd om later verkocht te worden.


Een dag na de oogst is de peterselie meteen weer bemest met ca. 180 kg KAS/ha. Zo kan de peterselie weer hergroeien en over ca. een maand is de volgende oogst.

8 september 2023; peterselie strooien

In totaal zou de peterselie 4 maal geoogst kunnen worden.